Παρασκευή 26 Νοεμβρίου 2010

Η αρχή της ζωής στη γη και οι εξωγήινοι Τι λένε οι επιστήμες της Βιολογίας της Φυσικής και των Μαθηματικών

Μια συχνή ερώτηση είναι το, αν και πως, σε αυτό το αχανές Σύμπαν, ο Θεός έπλασε νοήμονα όντα μόνο στη Γη και μόνο σε αυτά «αποκαλύφθηκε». Επίσης ρωτούν, αν οφείλουν να είναι υποχρεωτικά «Χριστιανοί», πόσο μάλλον «Ορθόδοξοι», όλα τα νοήμονα όντα που τυχόν φιλοξενεί μέσα του αυτό το αχανές Σύμπαν. Αν και θεωρούμε αυτή την ερώτηση άτοπη και υποθετική, η μελέτη αυτή εξετάζει λογικά το ερώτημα αυτό.

Aπό τη στιγμή που θα δεχθούμε την ύπαρξη του Θεού, οι πιθανότητες και οι μαθηματικές δυσκολίες που θα αναφέρουμε στη συνέχεια, δεν έχουν σημασία, γιατί Εκείνος ξέρει και μπορεί να δημιουργήσει οτιδήποτε, οπουδήποτε και οποτεδήποτε. Αλλά επειδή αυτοί που κάνουν τέτοια ερωτήματα συνήθως είναι άθεοι, θα ακολουθήσουμε το δικό τους τρόπο σκέψεως, για "συμπτωματική" δημιουργία (κάτι βέβαια εντελώς αδύνατον από όποια πλευρά και αν εξετασθεί). Έτσι, με την ευκαιρία αυτή, παράλληλα με την έρευνα για τις πιθανότητες, θα δείξουμε το αδύνατον της συμπτωματικής δημιουργίας, κάτι που οι εύπιστοι και αντιεπιστημονικοί αθεϊστές, δεν είναι σε θέση να σκεφθούν.
Υπολογίζεται ότι ένα κύτταρο χρειάζεται τουλάχιστον 255 γονίδια για να μπορεί να επιβιώσει(δηλαδή να παίρνει ύλη κι ενέργεια από το περιβάλλον, να αναπαράγεται κλπ).Το απλούστερο γονιδίωμα στην Γη περιέχει 472 γονίδια (και είναι μύκητας).
Υπάρχουν 4 διαφορετικές βάσεις - μονομερή στην αλυσίδα του DNA (με αρχικά A, T, G, C). Μια μόνο πρωτεΐνη 100 αμινοξέων χρειάζεται 300 βάσεις DNA (ανά τρεις κωδικοποιούν ένα αμινοξύ). Οπότε υπάρχουν 4^300 =4,15E + 180 διαφορετικοί συνδυασμοί για μια ομάδα 300 αντικειμένων από 4 (όπως υπάρχουν και 10 μονοψήφιοι αριθμοί, 100 διψήφιοι, 1000 τριψήφιοι κοκ). Λέμε 10 εις την 180 δύναμη, όμως πόσο μεγάλος είναι αυτός ο αριθμός;
Νομίζω ότι δεν μπορεί κανείς ούτε καν να φανταστεί, αλλά ας κάνουμε μια προσπάθεια:
Ένας κύβος γεμάτος με 4,15E + 180 άτομα υδρογόνου εφαπτόμενα έχει μήκος έδρας 1,61E + 60 άτομα υδρογόνου (η κυβική ρίζα όπως αν έχει 8 άτομα θα έχει έδρα 2) ή: 1,61E + 50 μέτρα 1 μέτρο = 1,E + 10 άτομα υδρογόνου ή: 1,70E + 34 έτη φωτός 1 έτος φωτός = 9,47E + 15 μέτρα ή: 1,70E + 29 διαμέτρους του Γαλαξία μας. Η διάμετρος του Γαλαξία μας = 1,E + 05 έτη φωτός. Το ορατό Σύμπαν περιέχει 10^80 πρωτόνια και έχει ηλικία περίπου: 15 δισεκατομμύρια έτη = 4,73364E + 17 δευτερόλεπτα. Είναι *μεγάλο* το σύμπαν αν συγκριθεί με αυτήν την πληροφορία;
ΟΧΙ ΒΕΒΑΙΑ!
Σήμερα γνωρίζουμε ότι οι πρώτες μορφές ζωής εμφανίστηκαν επάνω στη Γη τουλάχιστον πριν από 3,6 δισεκατομμύρια χρόνια, (και εξετάζονται ευρήματα με μεγαλύτερη ακόμα παλαιότητα), ενώ η ηλικία της Γης υπολογίζεται από την αναλογία ουρανίου και μολύβδου στα πετρώματά της σε 4,5 δισεκατομμύρια έτη.
Αν αναλογιστούμε ότι για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα από την στιγμή τις δημιουργίας της Γης, οι συνθήκες δεν ήταν κατάλληλες ώστε να ευνοηθεί η ανάπτυξη ζωής, μπορούμε με αρκετή βεβαιότητα να συμπεράνουμε ότι αυτή θα έπρεπε να δημιουργήθηκε σ' ένα χρονικό διάστημα μικρότερο του ενός δισεκατομμυρίου ετών.
Ήταν όμως αυτό το χρονικό διάστημα αρκετό προκειμένου να δημιουργηθεί ζωή επάνω στην Γη;
Ειδικοί ερευνητές έχουν ήδη υπολογίσει ότι για να τοποθετηθούν στη σωστή τους θέση όλα τα αμινοξέα ενός απλούστατου έμβιου συστήματος πρέπει να επιτελεστούν περίπου 10^2.000.000 αντιδράσεις. Κάθε αντίδραση, όμως, δεν μπορεί να γίνει σε χρόνο μικρότερο από 0,3 x 10^ (-18) sec, γεγονός που σημαίνει ότι σε ένα δισεκατομμύριο χρόνια μπορούν να συμβούν μόνο 10^35 αντιδράσεις, αριθμός βέβαια ασυγκρίτως μικρότερος από τον απαιτούμενο αριθμό αντιδράσεων (10^2.000.000) σε διάστημα ενός δισεκατομμυρίου ετών. Πόσο μάλλον αν ο χρόνος είναι ακόμα μικρότερος όπως σύντομα προφανώς θα αποδειχθεί.
[Στοιχεία από το βιβλίο «ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑ, Εισαγωγή στην Αστροφυσική» (Β΄ τόμος) των επίκουρων καθηγητών του πανεπιστημίου Αθηνών Μάνου Δανέζη και Στράτου Θεοδοσίου συμπληρωμένα με νεώτερα στοιχεία των παλαιοντολόγων για την ηλικία της πρώτης ζωής].
Αυτό σημαίνει ότι η ζωή πάνω στην Γη πρέπει να δημιουργήθηκε με έναν τρόπο που σήμερα δεν είμαστε σε θέση ακόμα να γνωρίζουμε.
Άρα, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν υπάρχει νοημων ζωή αλλού, αφού δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πως δημιουργήθηκε η πόσο σπάνια είναι.
Βεβαίως, μπορεί κάποιος να υποθέσει ότι η ζωή στις πρώτες μορφές της, μεταφέρθηκε εδώ στη γη από το διάστημα, μια υπόθεση λογική, και πιθανή. Όμως και πάλι, στην πραγματικότητα το πρόβλημα μετατίθεται χωρίς να λύνεται. Αν υποτεθεί ότι υπήρχε ήδη κάποιος μικροοργανισμός κάπου έξω από τη γη, και μεταφέρθηκε εδώ με κάποιον μετεωρίτη, πάλι θα πρέπει να εξηγηθεί το πως δημιουργήθηκε αυτός κάπου αλλού. Και οι πιθανότητες για την κατασκευή ενός απλού μονοκύτταρου οργανισμού συμπτωματικά, είναι περίπου 10 στην 78.000 δύναμη! Σύμφωνα όμως με τα μαθηματικά, ένα γεγονός με πιθανότητα μικρότερη από 10 στην 50 δύναμη, δεν θα συμβεί ΠΟΤΕ στη διάρκεια των 13ών δισεκατομμυρίων χρόνων ύπαρξης του σύμπαντος που ζούμε!!!
Αλλά ας δεχτούμε πως ο Θεός έφτιαξε και αλλού υλικά νοήμονα όντα, χάριν συζητήσεως. Άλλωστε και οι Άγγελοι είναι νοήμονα όντα.
Γιατί να μην είναι Χριστιανοί; Γιατί ο Θεός να μην έχει αποκαλυφθεί και σε αυτούς; Ο Ιησούς, είναι πανταχού παρών!
Σημείωση: 10^35 σημαίνει τον αριθμό 1 ακολουθούμενο από 35 μηδενικά. Δηλαδή 100.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000. Ο αριθμός 10^2.000.000 είναι το ίδιο μόνο που τώρα έχουμε 2.000.000 μηδενικά και, με συγχωρείτε, αλλά δεν πρόκειται να τον γράψω! Τέλος, ο αριθμός 10^(-18) είναι ο 0,000000000000000001.

Πέμπτη 25 Νοεμβρίου 2010

Λύση στο μυστήριο εξαφάνισης των δεινοσαύρων και άλλων ειδών ζωής

Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίσαν Αμερικανοί ερευνητές, η μεγαλύτερη εξαφάνιση ειδών ζωής στη γήινη ιστορία, προκλήθηκε από αστεροειδείς. Τα γεωλογικά στοιχεία δείχνουν ότι η αιτία γι αυτή την εξαφάνιση ήταν ένας διαστημικός βράχος που χτύπησε τη Γη. 


Ο A. Basu, γεωχημικός από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, θεωρεί ότι χρονικά οι βράχοι ανήκουν στην προ-Τριασσική περίοδο, 251 εκατομμύριο χρόνια πριν, όταν εξαφανίστηκαν περίπου το 90% της θαλάσσιας ζωής και το 70% των ειδών της ξηράς. Αν οι υποψίες των ειδικών αποδειχθούν αληθινές, θα ήταν η δεύτερη φορά που αστεροειδής ή ο κομήτης προκάλεσε την εξαφάνιση ζωής στη Γη.

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές περιοδικό
Science: «Απ' ότι φαίνεται, οι δύο μεγαλύτερες μαζικές εξαλείψεις στη γήινη ιστορία προκλήθηκαν από καταστροφικές συγκρούσεις με χονδριτικούς μετεωρίτες». 
Το 2001, Αμερικανοί ερευνητές ανακάλυψαν μικροσκοπικές κάψουλες κοσμικών αεριών παγιδευμένων στο εσωτερικό βράχων από την προ-Τριασσική περίοδο.
Τα ισότοπα ηλίου και αργού (σε μορφή αερίων), που βρίσκονται συνήθως στο διάστημα, βρέθηκαν μέσα σε ένα «κλουβί» ατόμων άνθρακα.

Αυτά τα ασυνήθιστα σφαιρικά διαμορφωμένα μόρια, που είναι γνωστά και ως buckyballs ή fullerenes, θεωρούνται απομεινάρια ενός διαστημικού βράχου που συγκρούστηκε με την επιφάνεια του πλανήτη.

Παρόλα αυτά, δεν είναι πεποισμένοι όλοι οι επιστήμονες από τη θεωρία ότι η εξάλειψη προκλήθηκε από αστεροειδείς. Το αρχείο των απολιθωμάτων δείχνει ότι μερικά είδη, ιδιαίτερα αυτά της ξηράς, ήταν σε θέση να επιζήσουν κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.

Τέσσερις από τις έξι γενιές σαυρών-ερπετών, με το όνομα procolophonoids, τα κατάφεραν ακόμα και μέχρι την εποχή των δεινοσαύρων. Όσο για το πώς μερικά σπονδυλωτά θα μπορούσαν να έχουν «δραπετεύσει» από ένα τέτοιο κύμα καταστροφής, παραμένει

Κυριακή 14 Νοεμβρίου 2010

ΕΝΑ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ ΒΙΝΤΕΟ ΠΟΥ ΜΑΣ ΔΙΧΝΕΙ ΠΟΣΟ ΜΙΚΡΗ ΕΙΝΑΙ Η ΓΗ ΜΑΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥΣ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΕΡΕΣ.

Δευτέρα 8 Νοεμβρίου 2010

Newton, Isaac

Ο Νεύτωνας σπούδασε στο κολλέγιο Trinity του Καίμπριτζ. Το 1665, που έπεσε λοιμός στο Λονδίνο, το πανεπιστήμιο σταμάτησε κι ο Νεύτωνας έμεινε στην ιδιαίτερη πατρίδα του μέχρι το 1667.
Στην περίοδο αυτή της ζωής του ο Νεύτωνας έκανε τις βασικές του ανακαλύψεις σε τρεις τομείς της επιστήμης, που συνδέθηκαν με το όνομά του:
Το 1669 έγινε καθηγητής των μαθηματικών και μετά απ' αυτό διατύπωσε τη θεωρία του για την σύνθεση και την ανάλυση του λευκού φωτός και την ερμηνεία του ουράνιου τόξου.
Ο Νεύτωνας έγραψε ένα μαθηματικό σύγγραμμα: "Μαθηματικές Αρχές της Φυσικής Φιλοσοφίας". Στο έργο του αυτό ανάπτυξε τη θεωρία του για την παγκόσμια έλξη, που την είχε διατυπώσει από πολύ παλιά, αν πάρει κανείς υπόψη του το ανέκδοτο για το "Μήλο του Νεύτωνα".
Στο βιβλίο του αυτό γράφει επίσης για τους νόμους της κρούσης, τις κινήσεις των ρευστών, τη μετάπτωση των σημείων των ισημερινών, τη λίκνιση της Σελήνης, τις πλατύνσεις των πλανητών, τη θεωρία για τις παλίρροιες κ.ά. Το βιβλίο αυτό έβαλε τις βάσεις για τη σύγχρονη επιστήμη.
Σύμφωνα με μία παράδοση, τη θεωρία της παγκόσμιας έλξης την ανακάλυψε ο Νεύτωνας μια ημέρα που καθόταν κάτω από μια μηλιά και είδε ένα μήλο να πέφτει. Αυτό τον βύθισε σε σκέψεις σχετικά με το ποια δύναμη προκαλεί την πτώση των σωμάτων.
"Γιατί" σκέφτηκε "αυτή η δύναμη να μην επεκτείνεται μέχρι τη σελήνη ή τους άλλους πλανήτες;". Αυτό τον οδήγησε στη θεωρία της αμοιβαίας έλξης των σωμάτων.
Ο Νεύτωνας έκανε επίσης και θεμελιώδεις ανακαλύψεις στα Μαθηματικά. Έγραψε το "Παγκόσμια Αριθμητική" και το "Δοκίμιο για τον τετραγωνισμό των καμπυλών", όπου εκθέτει τη θεωρία του ολοκληρωτικού λογισμού.
Συνέπεσε την ίδια εποχή ο Leibnitz να ανακαλύψει το διαφορικό λογισμό. Παρά τη διαμάχη, φαίνεται ότι οι δύο ερευνητές εργάστηκαν χωριστά και συνέπεσε να καταλήξουν στα ίδια αποτελέσματα. Ο Νεύτωνας πέθανε το 1727 από λιθίαση.

Παρασκευή 5 Νοεμβρίου 2010

Μαύρες Τρύπες

   Μία σουπερνόβα ή ένα πάλσαρ είναι πραγματικά εντυπωσιακές ανακαλύψεις. Τίποτα όμως δεν μπορεί να συγκριθεί με τη βαρυτική δύναμη μιας "μαύρης τρύπας". Μία "μαύρη τρύπα" είναι πραγματικά ένα από τα πιο μυστηριώδη ουράνια αντικείμενα. Μερικοί μάλιστα υποστηρίζουν ότι στο εσωτερικό της οι νόμοι της φυσικής δεν έχουν καμία υπόσταση. Και όμως η σύγχρονη επιστήμη και η γενική θεωρία της σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν έχουν αποδείξει ήδη τη θεωρητική τους, τουλάχιστον, ύπαρξη. Τίποτα δεν μπορεί να ξεφύγει από τα απολειφάδια αυτά της καρδιάς των πιο γιγάντιων άστρων στο σύμπαν, που έχουν συμπιέσει τα υλικά τριών και πάνω ήλιων στο χώρο ενός σταδίου, ούτε καν το ίδιο το φως. Γι` αυτό και η ανακάλυψη μιας μαύρης τρύπας μπορεί να γίνει μόνο από την επίδραση που έχει αυτή στη γύρω της περιοχή και σε κάποιο γειτονικό της άστρο.
Μια και τα περισσότερα άστρα στο σύμπαν είναι μέλη διπλών και πολλαπλών αστρικών συστημάτων, υπάρχει περίπτωση ένα από τα δύο άστρα ενός ζευγαριού να εξελιχθεί σε μαύρη τρύπα. Αν λοιπόν η μαύρη αυτή τρύπα βρίσκεται αρκετά κοντά στο άλλο άστρο, η δύναμη της τεράστιας βαρύτητας που έχει, θα τραβήξει τα υλικά του άστρου προς το μέρος της σαν μία απόκοσμη διαστημική ρουφήχτρα. Τα αστρικά υλικά συγκεντρώνονται σ` έναν παχύ δίσκο γύρω από τη μαύρη τρύπα σε μία τελευταία προσπάθεια ν` αποφύγουν το αναπόφευκτο. Μάταια όμως, γιατί σύντομα η βαρυτική δύναμη της μαύρης τρύπας τα τραβάει με επιταχυνόμενο ρυθμό στην απύθμενη άβυσσό της, εκπέμποντας στα πρόθυρα τεράστιες ποσότητες ακτίνων Χ.
Μία "μαύρη τρύπα" είναι δύσκολο να κατανοηθεί από τον ανθρώπινο νου και ίσως αυτό να οφείλεται μερικώς, τουλάχιστον, στον όρο "τρύπα". Γιατί μ` αυτή τη λέξη πολλοί από μας φαντάζονται κάποιο βαθούλωμα πάνω σε μία επιφάνεια ή το χαρακτηριστικό ομώνυμο σκίσιμο στην επιφάνεια ενός χαρτιού. Επί πλέον η έννοια της λέξης υπονοεί επίσης και την έννοια της "έλλειψης ύλης". Μία "μαύρη τρύπα" όμως είναι τελείως διαφορετική. Δεν είναι μία τρύπα σε "κάτι", γιατί είναι από μόνη της "κάτι", είναι μία τρισδιάστατη, σφαιρική "τρύπα" ή, αν προτιμάτε, μία στερεά "τρύπα". Είναι μία σφαίρα ύλης και όχι ένα κενό ύλης. Αφού λοιπόν είναι σφαιρική, από παντού φαίνεται ίδια, ενώ αν κοιτάζαμε μέσα της, δεν θα βλέπαμε την άλλη μεριά, αλλά θα αντικρίζαμε ένα άπειρο σκοτάδι που θα ήταν το ίδιο απ` οπουδήποτε και αν κοιτάζαμε.
Η θεωρία της βαρύτητας του Αϊνστάιν μας λέει ότι ο διαστημικός χώρος συμπεριφέρεται με τον ίδιο τρόπο που συμπεριφέρεται ένα φανταστικό λαστιχένιο "σύμπαν". Μ` αυτό το σκεπτικό κάθε άστρο ή πλανήτης, κάθε τι το υλικό στο σύμπαν, δημιουργεί μία παραμόρφωση στο διαστημικό χώρο γύρω από το αντικείμενο αυτό. Η παραμόρφωση μάλιστα αυτή είναι τόσο μεγαλύτερη, όσο μεγαλύτερη είναι και η ποσότητα των υλικών που περιέχονται στο αντικείμενο που τη δημιουργεί. Η θεωρία όμως του Αϊνστάιν υπονοεί επίσης ότι στο σύμπαν θα μπορούσε να υπάρξει και κάποιο αντικείμενο με υλικά τόσο πολύ συμπιεσμένα, ώστε η δύναμη της βαρύτητας του να παραμορφώσει το διάστημα γύρω του σε αφάνταστο βαθμό και μέχρις ότου αυτό το αντικείμενο, "ανοίγοντας" μία "τρύπα" στη δομή του σύμπαντος, "χαθεί" για πάντα απ` αυτό.
Μία "μαύρη τρύπα" είναι το σημείο εκείνο του διαστήματος, όπου κάποτε υπήρχε ο πυρήνας ενός γιγάντιου άστρου. Ένας πυρήνας που περιείχε περισσότερα υλικά από δυόμισι ηλιακές μάζες και ο οποίος στην τελική φάση της εξέλιξης του άστρου έχασε την πάλη του ενάντια στη βαρύτητα, με αποτέλεσμα τα υλικά του να καταρρεύσουν και να συμπιεστούν περισσότερο ακόμη και από τα υλικά ενός άστρου νετρονίων. Αν μπορούσαμε να συμπιέσουμε τη Γη μας ολάκερη στο μέγεθος ενός κερασιού, θα την είχαμε μετατρέψει σε μία "μαύρη τρύπα". Φυσικά δεν υπάρχει καμία γνωστή διαδικασία που θα μπορούσε να μετατρέψει τη Γη ή και τον Ήλιο ακόμη, σε "μαύρη τρύπα". Ο καταρρέων πυρήνας μιας σουπερνόβα, με υλικά πάνω από δυόμισι ηλιακές μάζες, είναι ένα από τα ελάχιστα αντικείμενα στο σύμπαν που μπορούν να δημιουργήσουν κάτι τέτοιο. Και αυτού του είδους η "τρύπα", θα πρέπει, εκ των πραγμάτων, να είναι "μαύρη".
Μία "μαύρη τρύπα" είναι το σημείο εκείνο του διαστήματος, όπου κάποτε υπήρχε ο πυρήνας ενός γιγάντιου άστρου. Ένας πυρήνας που περιείχε περισσότερα υλικά από δυόμισι ηλιακές μάζες και ο οποίος στην τελική φάση της εξέλιξης του άστρου έχασε την πάλη του ενάντια στη βαρύτητα, με αποτέλεσμα τα υλικά του να καταρρεύσουν και να συμπιεστούν περισσότερο ακόμη και από τα υλικά ενός άστρου νετρονίων. Αν μπορούσαμε να συμπιέσουμε τη Γη μας ολάκερη στο μέγεθος ενός κερασιού, θα την είχαμε μετατρέψει σε μία "μαύρη τρύπα". Φυσικά δεν υπάρχει καμία γνωστή διαδικασία που θα μπορούσε να μετατρέψει τη Γη ή και τον Ήλιο ακόμη, σε "μαύρη τρύπα". Ο καταρρέων πυρήνας μιας σουπερνόβα, με υλικά πάνω από δυόμισι ηλιακές μάζες, είναι ένα από τα ελάχιστα αντικείμενα στο σύμπαν που μπορούν να δημιουργήσουν κάτι τέτοιο. Και αυτού του είδους η "τρύπα", θα πρέπει, εκ των πραγμάτων, να είναι "μαύρη".
Οτιδήποτε και αν "πέσει" μέσα σε μία "μαύρη τρύπα" "χάνεται" από το σύμπαν, γιατί η βαρύτητα εδώ είναι τόσο μεγάλη ώστε ούτε και αυτό ακόμη το φως να μην μπορεί να διαφύγει από την ελκτική της δύναμη. Μ` αυτή λοιπόν την έννοια χρησιμοποιείται και ο όρος "μαύρη τρύπα". "Τρύπα", γιατί ένα τέτοιο αντικείμενο απορροφάει σαν "διαστημική ρουφήχτρα" οτιδήποτε συναντήσει στο διάβα του και "μαύρη", γιατί ούτε και αυτό ακόμη το φως δεν έχει τη δυνατότητα να δραπετεύσει από την "επιφάνειά" του, για να καταγραφεί από τα μάτια μας ή τα διάφορα άλλα ευαίσθητα όργανα των αστεροσκοπείων μας. Μια "μαύρη τρύπα" λοιπόν είναι σαν το χαμόγελο χωρίς τη γάτα, που περιγράφει ο Λούις Κάρολ στο μυθιστόρημά του "Η Αλίκη στη χώρα των Θαυμάτων". Είναι ένα "άστρο" που έχει καταρρεύσει σ` ένα απειροελάχιστα μικροσκοπικό μέγεθος, αφήνοντας πίσω του την ένταση μόνο της βαρύτητάς του. Μ` αυτή λοιπόν μόνο την έννοια μπορούμε να μιλάμε για "μαύρες τρύπες" στο διάστημα.